โรงเรียนนาเกลือ สมุทรสาคร

เปื้อนเพื่อเปลี่ยนพื้นที่ทำนาเกลือให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ ที่ยังคงไว้ซึ่งการอนุรักษ์วิถีชุมชนชาวนาเกลือ

DESTINATION HIGHLIGHT

เปื้อนเพื่อเข้าใจเส้นทางการผลิตเกลือ เครื่องปรุงที่มีทุกบ้าน

เรียนรู้วิถีชีวิตของเกษตกรนาเกลือผู้ใช้เวลากลางแดดเพื่อเกลือที่มีคุณภาพ

สัมผัสกับวิชาชีพที่มีความสำคัญกับอาหารของผู้คนในทุกๆ มื้ออย่างใกล้ชิด

‘จังหวัดสมุทรสาคร’ นอกจากจะเป็นจังหวัดที่โด่งดังเรื่องของอาหารทะเลในโซนภาคกลางแล้ว ยังถือได้ว่าเป็นแหล่งนาเกลือที่สำคัญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ด้วยภูมิประเทศที่อยู่ติดกับทะเล ทำให้เกิดอาชีพเกษตรกรนาเกลือ ซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิมจากภูมิปัญญาชาวบ้านที่สืบทอดกันมานาน

โดยเกษตรกรจะดึงน้ำเค็มขึ้นมาตากบนนา และอาศัยความร้อนให้เกลือตกผลึกออกมาเป็นเม็ดเกลือ ซึ่งในระหว่างนี้ก็ต้องออกไปตากแดด ทนร้อนให้เหงื่อไหลไคลย้อย และอดทนรอคอยอีกหลายขั้นตอน เพื่อผลลัพธ์ที่จะได้เกลือคุณภาพดีไปขาย

อย่างไรก็ตาม จังหวัดสมุทรสาครก็ไม่ได้ปล่อยให้การทำนาเกลือหายไปตามกาลเวลา เพราะมี ‘โรงเรียนนาเกลือ’ ที่นอกจากจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์แล้ว ยังเปิดให้ผู้ที่สนใจหรือเกษตรกรรุ่นใหม่ได้เข้าไปเรียนรู้ภูมิปัญญาเกษตรกรผู้ทำนาเกลือในทุกๆ ขั้นตอนตามแบบดั้งเดิมที่เคยทำกันมาตั้งแต่ในอดีต เพราะบางขั้นตอนนั้นไม่สามารถส่งต่อผ่านตำราได้ แต่ต้องลงมือทำเพื่อสะสมประสบการณ์ในการทำอาชีพเกษตรกรนาเกลือ

ทางโรงเรียนจะสอนกันทุกขั้นตอนในการทำนาเกลือ ไม่ว่าจะเป็นการให้ความรู้เรื่องชนิดของเกลือ การใช้อุปกรณ์ต่างๆ การแบ่งกระทงนา และทักษะความแม่นยำในการพยากรณ์ฝนที่อาจหาที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว ไปจนถึงกิจกรรมเวิร์กช็อปที่เปิดให้เราลงไปปฏิบัติจริง พาตัวเราลงแปลงนาเกลือที่สะท้อนแสงระยิบระยับเมื่อเจอกับแสงแดด ลองใช้สองมือจับถังวิดน้ำเค็ม สัมผัสผลึกเกลือแกงที่ได้ และได้ซึมซับทั้งวิถีชีวิต ภูมิปัญญา และวิชาชีพโบราณที่ฝังอยู่ในผลึกเกลือ เพื่อเรียนรู้ว่ากว่าจะได้เกลือสำหรับปรุงอาหารออกมานั้นมีอะไรมากกว่าแค่การตากแดดให้แห้งเท่านั้น

แม้การทดลองทำนาเกลือจะต้องเปื้อนมากแค่ไหน ก็ไม่ต้องกังวลแถมยังลุยได้เต็มที่ เพราะครีมอาบน้ำโพรเทคส์ ช่วยทำความสะอาดสิ่งสกปรกและคราบเหงื่อร้อนจากการออกไปสู้แดดได้ พร้อมยังปกป้องแบคทีเรียอย่างเป็นธรรมชาติ ไม่ทำให้ผิวแห้ง พร้อมความหอมยาวนาน ถึงนาเกลือจะดูเป็นเรื่องไกลตัว แต่อย่าลืมว่าในครัวต้องมีเครื่องปรุงชนิดนี้อยู่ทุกบ้าน และมันไม่ใช่แค่เครื่องปรุงที่สำคัญต่ออาหารอย่างเดียว แต่การทำนาเกลือยังเป็นอาชีพที่สำคัญของชาวสมุทรสาครที่ไม่ควรปล่อยให้เลือนหายไป หากได้ลองเข้าไปรู้จักเกลือตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนถึงการบรรจุลงถุงนำไปขาย ก็คงจะทำให้ได้เห็นคุณค่าและความหมายของเกลือมากขึ้น รวมไปถึงเป็นอีกหนึ่งความทรงจำที่นึกถึงเมื่อไหร่ก็มีกลิ่นหอมความเค็มลอยมาให้หวนนึกถึงนาเกลือที่นี่เสมอ
อ้างอิง :

The KOMMON, เทคโนโลยีชาวบ้าน, สีสันสมุทรสาคร

ประสบการณ์จากผู้ได้ลองเปื้อนจริง

เป็นกิจกรรมที่ดีมากเลยค่ะ ทำให้เด็กๆ ได้เรียนรู้และเข้าใจกระบวนการการผลิตเกลือ นอกจากความรู้แล้วยังได้สนุกกับการลงมือทำด้วยค่ะ

ก่อนหน้านี้ไม่รู้เลยว่ากว่าจะมาเป็นเกลือที่ใช้ทำอาหารนั้นมีขั้นตอนการผลิตยุ่งยากแค่ไหน ที่โรงเรียนนาเกลือสอนให้เข้าใจทุกขั้นตอน ทั้งทฤษฎีและปฏิบัติเลย ขอบคุณมากๆ เลยค่ะ